Παγκόσμια Ημέρα Ανοσολογίας. Απλοί τρόποι για να δυναμώσετε την άμυνα του οργανισμού σας και να βελτιώσετε την υγεία σας

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η 29^η Απριλίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Ανοσολογίας. Το «Καταπληκτικό Ανοσιακό μας Σύστημα», όπως αναφέρεται και στο βιβλίο που κυκλοφόρησε από την Ελληνική Εταιρεία Ανοσολογίας, μας προστατεύει από χιλιάδες μικρόβια που βρίσκονται γύρω μας και μπορούν να εκδηλώσουν ασθένεια.  

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ανοσολογίας, αναφέρουμε εδώ μερικούς απλούς τρόπους που θα μας βοηθήσουν να ενδυναμώσουμε το ανοσιακό μας σύστημα και να βελτιώσουμε την άμυνά μας έναντι στις ασθένειες.

1. Μειώστε το στρες

Το να έχουμε λίγο στρες ίσως είναι και καλό, καθώς αποτελεί μία μέθοδο του οργανισμού να προετοιμαστεί για μία πρόκληση. Το μόνιμο στρες όμως είναι κακό για την υγεία μας. Έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσιακό μας σύστημα. Η μείωση του στρες και η εύρεση δραστηριοτήτων που μας χαλαρώνουν και μας διασκεδάζουν μας βοηθούν να ενδυναμώσουμε το ανοσιακό μας σύστημα και κατά συνέπεια να προστατέψουμε τον εαυτό μας από ασθένειες.

2. Απολαύστε το Σεξ

Φαίνεται ότι το σεξ δεν μας κάνει απλά να αισθανόμαστε όμορφα αλλά είναι καλό και για τον οργανισμό μας. Έρευνες δείχνουν ότι η καλή σεξουαλική ζωή μπορεί να έχει και ευεργετικές συνέπειες για την υγεία μας. Έρευνα σχετικά με τη σύνδεση της σεξουαλικής δραστηριότητας με την υγεία σε ηλικιωμένους ανθρώπους, έδειξε ότι εκείνοι που έκαναν σεξ τακτικά είχαν και καλύτερη συνολική υγεία.

3. Αποκτήστε ένα κατοικίδιο

Υπάρχει λόγος που ο σκύλος ονομάζεται και «ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου». Οι σκύλοι και τα υπόλοιπα κατοικίδια μας προσφέρουν συντροφιά αλλά και βελτίωση της υγείας μας. Έρευνες δείχνουν ότι τα κατοικίδια βοηθούν στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης και στη βελτίωση της συνολική υγείας. Μία έρευνα έδειξε ότι το να έχουμε σκύλο μπορεί να βελτιώσει και την ανάπτυξη του ανοσιακού συστήματος αλλά και να μειώσει τον κίνδυνο για εμφάνιση αλλεργιών στα παιδιά

4. Αναπτύξτε το κοινωνικό σας δίκτυο

Όλοι γνωρίζουμε ότι οι φίλοι είναι εξαιρετικά σημαντικοί, αλλά φαίνεται επίσης ότι μπορεί να έχουν μεγάλα οφέλη για την υγεία μας. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι άνθρωποι με ισχυρούς φιλικούς δεσμούς είχαν και καλύτερη συνολική υγεία. Για να διευρύνετε το κοινωνικό σας δίκτυο δοκιμάστε να γίνετε εθελοντής, να ξεκινήσετε μαθήματα σε πεδία που σας ενδιαφέρουν και γενικά να ξεκινήσετε καινούριες δραστηριότητες. Και σιγουρευτείτε ότι δίνεται την πρέπουσα σημασία στις φιλικές σχέσεις που ήδη έχετε.

5. Σκεφτείτε θετικά

Η θετική σκέψη μπορεί να υποβοηθήσει και το ανοσιακό σας σύστημα. Μία έρευνα σε φοιτητές νομικής, έδειξε ότι όταν αισθάνονταν περισσότερο αισιόδοξοι το ανοσιακό τους σύστημα ήταν δυνατότερο. Δείτε λοιπόν όσο μπορείτε το ποτήρι «μισογεμάτο» και μην αφήνετε τις καταστάσεις να σας ρίχνουν  ψυχολογικά, όσο αυτό είναι δυνατόν

6. Γελάστε με την καρδιά σας

Είναι γνωστό ότι το γέλιο είναι υγεία. Έρευνες έδειξαν ότι οι άνθρωποι που γέλασαν δυνατά παρακολουθώντας ένα αστείο βίντεο είχαν στη συνέχεια και πιο ενεργό ανοσιακό σύστημα. Το γέλιο διχάζει τους ερευνητές όσον αφορά τα πραγματικά οφέλη του στο ανοσιακό σύστημα, αλλά μέχρι νέες έρευνες να δώσουν αποτελέσματα, δεν χάνουμε τίποτε να γελάμε δυνατά με κάθε ευκαιρία και να ομορφαίνουμε παράλληλα την καθημερινότητά μας.

7. Ωφεληθείτε από τα αντιοξειδωτικά

Τρώγοντας αρκετά φρούτα και λαχανικά προσφέρετε στον οργανισμό σας μία γερή δόση αντιοξειδωτικών. Οι ουσίες αυτές βοηθούν στην προστασία των κυττάρων από τις ελεύθερες ρίζες. Για να λάβετε ένα ευρύ φάσμα αντιοξειδωτικών, επιλέξτε φρούτα και λαχανικά με διαφορετικά χρώματα, όπως τα πορτοκάλια, οι πράσινες πιπεριές, τα καρότα, το καρπούζι κ.α.

8. Λάβετε επαρκείς βιταμίνες

Εάν αισθάνεστε ότι η διατροφή σας είναι ελλιπής, σκεφτείτε μήπως είναι η ώρα να ξεκινήσετε τη λήψη κάποιου συμπληρώματος βιταμινών. Η επαρκής λήψη βιταμινών ενδυναμώνει τη λειτουργία του ανοσιακού συστήματος. Κάποιες από τις απαραίτητες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού είναι το σελήνιο, οι βιταμίνες A, C, D και E, ο ψευδάργυρος και το μαγνήσιο.  

9. Αποφύγετε τις «άδειες θερμίδες»

Τα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως το φαστ φουντ, τα συσκευασμένα γλυκίσματα και τα αναψυκτικά δεν προσφέρουν στον οργανισμό τις απαιτούμενες βιταμίνες, ίνες και θρεπτικά στοιχεία. Επιπλέον συχνά περιέχουν πρόσθετα και χημικά που κάνουν κακό στον οργανισμό. Όταν επιλέγετε τέτοιου είδους τρόφιμα έναντι των φρέσκων, στερείτε τον οργανισμό και το ανοσιακό σας σύστημα από σημαντικά θρεπτικά στοιχεία.

10. Γνωρίστε τα βότανα

Πολλοί άνθρωποι καταναλώνουν βότανα για να βελτιώσουν τη γενική τους υγεία. Βότανα που ίσως ευνοούν το ανοσοποιητικό είναι το σκόρδο και το τζίνσενγκ, αλλά και άλλα τρόφιμα όπως τα προβιοτικά. 

11. Ασκηθείτε, κάνει καλό

Ένας απλός τρόπος για την ενδυνάμωση τους ανοσοποιητικού είναι η άσκηση.  Η τακτική άσκηση μπορεί να μειώσει το στρες και τον κίνδυνο ανάπτυξης οστεοπόρωσης, καρδιακών παθήσεων και κάποιων τύπων καρκίνου. Τα μεγαλύτερα οφέλη έρχονται όταν ασκούμαστε με μέτρια ένταση μερικές φορές την εβδομάδα. Κάθε τύπος άσκησης είναι ωφέλιμος, όπως το ποδήλατο, το περπάτημα, το κολύμπι κ.α.

12. Κοιμηθείτε καλά και αρκετά

Χωρίς επαρκή ύπνο, το ανοσιακό μας σύστημα ίσως υπολειτουργεί. Οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται περίπου 7-9 ώρες ύπνου κάθε νύχτα. Μπορείτε να βελτιώσετε τη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου σας κρατώντας ένα σταθερό πρόγραμμα, κάνοντας γυμναστική, αποφεύγοντας την καφεΐνη και το αλκοόλ πριν την ώρα του ύπνου, χαλαρώνοντας πριν κοιμηθείτε και διατηρώντας μία άνετη θερμοκρασία στην κρεβατοκάμαρά σας.

13. Περιορίστε το αλκοόλ

Πολλοί άνθρωποι πίνουν αλκοόλ στα πλαίσια της κοινωνικής ζωής και του εορτασμού. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ όμως αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό μας σύστημα με αποτέλεσμα να αρρωσταίνουμε συχνότερα. Το μέτρο στην κατανάλωση αλκοόλ απαιτείται και για την υγεία του ανοσοποιητικού μας.

14. Κόψτε το τσιγάρο

Η υγεία του ανοσιακού μας συστήματος είναι άλλος ένας λόγος για να κόψουμε το τσιγάρο. Ακόμα και εάν καπνίζετε περιστασιακά κινδυνεύετε. Το τσιγάρο ως γνωστόν προκαλεί ποικίλα προβλήματα στην υγεία μας, όπως την αύξηση των πιθανοτήτων για καρκίνο του πνεύμονα, καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό, άσθμα κ.α.

15. Πλύντε συχνά τα χέρια σας

Ένας από τους ευκολότερους τρόπους να βοηθήσουμε το ανοσιακό μας σύστημα να εμποδίσει την ανάπτυξη ασθενειών είναι η τακτική πλύση των χεριών. Είναι επίσης και ένας από τους καλύτερους τρόπους για να μείνουμε εμείς και οι γύρω μας υγιείς. Σιγουρευτείτε ότι χρησιμοποιείτε σαπούνι και καθαρό, τρεχούμενο νερό και πλύνετε τα χέρια σας για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα κάθε φορά. Εάν δεν έχετε πρόσβαση σε σαπούνι και νερό, χρησιμοποιήστε ένα απολυμαντικό χεριών με τουλάχιστον 60% περιεκτικότητα σε αλκοόλη.

Πηγές: Ελληνική Εταιρεία Ανοσολογίας, webmd.com

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η ηπατίτιδα; Βασικές Πληροφορίες για τις Ιογενείς Ηπατίτιδες
• Τι σημαίνει να έχεις ηπατίτιδα C, πόσο επικίνδυνο είναι και τι μπορεί να κάνεις
• Σε ποιες παθήσεις αυξάνεται και σε ποιες μειώνεται η αλκαλική φωσφατάση; Πόσο σημαντική είναι η παρακολούθησή της;
• Οι αυξημένες τιμές τρανσαμινασών, στις εξετάσεις αίματος, τι μπορεί να σημαίνει; Τι πρέπει να κάνουμε;

15 τρόποι για να δυναμώσετε το ανοσοποιητικό σας και να βελτιώσετε την υγεία σας

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc
της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η 29^η Απριλίου είναι η Διεθνής Ημέρα Ανοσολογίας.  Η Ανοσολογία είναι ο κλάδος των βιοιατρικών επιστημών που μελετά την ικανότητα του οργανισμού να αντιδρά εναντίον κάθε «ξένου», όπως μικρόβια ή βλαπτικά χημικά μόρια, ή τροποποιημένου «ίδιου», όπως καρκινικά ή νεκρά κύτταρα.

Η ικανότητα αυτή, η ΑΝΟΣΙΑ, εξασφαλίζεται από τη συντονισμένη δράση μιας σειράς οργάνων, κυττάρων και διαλυτών ουσιών που συγκροτούν ένα ιδιαίτερο σύστημα του οργανισμού, το Ανοσιακό Σύστημα.

Καθημερινά το Ανοσιακό σου Σύστημα σε προστατεύει από χιλιάδες μικρόβια που βρίσκονται γύρω σου και μπορούν να σου προκαλέσουν ασθένεια. Το Ανοσιακό σου Σύστημα το κάνει αυτό με τόσο αποτελεσματικό τρόπο που ούτε καν προσέχεις ότι λειτουργεί. Οι εμβολιασμοί ενεργοποιούν το Ανοσιακό Σύστημα, δίνοντάς του την δυνατότητα να αμυνθεί ενάντια σε μικρόβια που πρόκειται να συναντήσει. Συνήθως οι εμβολιασμοί δεν προκαλούν περισσότερη ενόχληση από ένα τσίμπημα στο βραχίονα ή στο μηρό που ξεχνιέται εύκολα, αλλά σας γλιτώνουν από σοβαρές αρρώστιες που μπορεί να είναι ακόμα και θανατηφόρες.

Σήμερα, πολλοί άνθρωποι υποφέρουν από αλλεργίες όπως το άσθμα ή το αλλεργικό συνάχι ή από αυτοάνοσα νοσήματα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Βέβαια, όσοι από εσάς πάσχετε από τέτοιες ασθένειες είστε επιφυλακτικοί επειδή έχετε ταλαιπωρηθεί από μια υπερβολική αντίδραση του Ανοσιακού Συστήματος. Ωστόσο, μην ξεχνάτε ότι αυτές οι ασθένειες είναι το αποτέλεσμα μιας ανοσολογικής αντίδρασης που κατευθύνεται σε λάθος στόχο, η οποία στην πραγματικότητα, όταν όλα είναι καλά, σας προστατεύει από το να πέφτετε θύματα όλων των λοιμογόνων παραγόντων.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ανοσολογίας, αναφέρουμε εδώ μερικούς απλούς τρόπους που θα μας βοηθήσουν να ενδυναμώσουμε το ανοσιακό μας σύστημα και να βελτιώσουμε την άμυνά μας έναντι στις ασθένειες.

1. Μειώστε το στρες

Το να έχουμε λίγο στρες ίσως είναι και καλό, καθώς αποτελεί μία μέθοδο του οργανισμού να προετοιμαστεί για μία πρόκληση. Το μόνιμο στρες όμως είναι κακό για την υγεία μας. Έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσιακό μας σύστημα. Η μείωση του στρες και η εύρεση δραστηριοτήτων που μας χαλαρώνουν και μας διασκεδάζουν μας βοηθούν να ενδυναμώσουμε το ανοσιακό μας σύστημα και κατά συνέπεια να προστατέψουμε τον εαυτό μας από ασθένειες.

2. Απολαύστε το Σεξ

Φαίνεται ότι το σεξ δεν μας κάνει απλά να αισθανόμαστε όμορφα αλλά είναι καλό και για τον οργανισμό μας. Έρευνες δείχνουν ότι η καλή σεξουαλική ζωή μπορεί να έχει και ευεργετικές συνέπειες για την υγεία μας. Έρευνα σχετικά με τη σύνδεση της σεξουαλικής δραστηριότητας με την υγεία σε ηλικιωμένους ανθρώπους, έδειξε ότι εκείνοι που έκαναν σεξ τακτικά είχαν και καλύτερη συνολική υγεία.

3. Αποκτήστε ένα κατοικίδιο

Υπάρχει λόγος που ο σκύλος ονομάζεται και «ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου». Οι σκύλοι και τα υπόλοιπα κατοικίδια μας προσφέρουν συντροφιά αλλά και βελτίωση της υγείας μας. Έρευνες δείχνουν ότι τα κατοικίδια βοηθούν στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης και στη βελτίωση της συνολική υγείας. Μία έρευνα έδειξε ότι το να έχουμε σκύλο μπορεί να βελτιώσει και την ανάπτυξη του ανοσιακού συστήματος αλλά και να μειώσει τον κίνδυνο για εμφάνιση αλλεργιών στα παιδιά

4. Αναπτύξτε το κοινωνικό σας δίκτυο

Όλοι γνωρίζουμε ότι οι φίλοι είναι εξαιρετικά σημαντικοί, αλλά φαίνεται επίσης ότι μπορεί να έχουν μεγάλα οφέλη για την υγεία μας. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι άνθρωποι με ισχυρούς φιλικούς δεσμούς είχαν και καλύτερη συνολική υγεία. Για να διευρύνετε το κοινωνικό σας δίκτυο δοκιμάστε να γίνετε εθελοντής, να ξεκινήσετε μαθήματα σε πεδία που σας ενδιαφέρουν και γενικά να ξεκινήσετε καινούριες δραστηριότητες. Και σιγουρευτείτε ότι δίνεται την πρέπουσα σημασία στις φιλικές σχέσεις που ήδη έχετε.

5. Σκεφτείτε θετικά

Η θετική σκέψη μπορεί να υποβοηθήσει και το ανοσιακό σας σύστημα. Μία έρευνα σε φοιτητές νομικής, έδειξε ότι όταν αισθάνονταν περισσότερο αισιόδοξοι το ανοσιακό τους σύστημα ήταν δυνατότερο. Δείτε λοιπόν όσο μπορείτε το ποτήρι «μισογεμάτο» και μην αφήνετε τις καταστάσεις να σας ρίχνουν  ψυχολογικά, όσο αυτό είναι δυνατόν

6. Γελάστε με την καρδιά σας

Είναι γνωστό ότι το γέλιο είναι υγεία. Έρευνες έδειξαν ότι οι άνθρωποι που γέλασαν δυνατά παρακολουθώντας ένα αστείο βίντεο είχαν στη συνέχεια και πιο ενεργό ανοσιακό σύστημα. Το γέλιο διχάζει τους ερευνητές όσον αφορά τα πραγματικά οφέλη του στο ανοσιακό σύστημα, αλλά μέχρι νέες έρευνες να δώσουν αποτελέσματα, δεν χάνουμε τίποτε να γελάμε δυνατά με κάθε ευκαιρία και να ομορφαίνουμε παράλληλα την καθημερινότητά μας.

7. Ωφεληθείτε από τα αντιοξειδωτικά

Τρώγοντας αρκετά φρούτα και λαχανικά προσφέρετε στον οργανισμό σας μία γερή δόση αντιοξειδωτικών. Οι ουσίες αυτές βοηθούν στην προστασία των κυττάρων από τις ελεύθερες ρίζες. Για να λάβετε ένα ευρύ φάσμα αντιοξειδωτικών, επιλέξτε φρούτα και λαχανικά με διαφορετικά χρώματα, όπως τα πορτοκάλια, οι πράσινες πιπεριές, τα καρότα, το καρπούζι κ.α.

8. Λάβετε επαρκείς βιταμίνες

Εάν αισθάνεστε ότι η διατροφή σας είναι ελλιπής, σκεφτείτε μήπως είναι η ώρα να ξεκινήσετε τη λήψη κάποιου συμπληρώματος βιταμινών. Η επαρκής λήψη βιταμινών ενδυναμώνει τη λειτουργία του ανοσιακού συστήματος. Κάποιες από τις απαραίτητες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού είναι το σελήνιο, οι βιταμίνες A, C, D και E, ο ψευδάργυρος και το μαγνήσιο.  

9. Αποφύγετε τις «άδειες θερμίδες»

Τα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως το φαστ φουντ, τα συσκευασμένα γλυκίσματα και τα αναψυκτικά δεν προσφέρουν στον οργανισμό τις απαιτούμενες βιταμίνες, ίνες και θρεπτικά στοιχεία. Επιπλέον συχνά περιέχουν πρόσθετα και χημικά που κάνουν κακό στον οργανισμό. Όταν επιλέγετε τέτοιου είδους τρόφιμα έναντι των φρέσκων, στερείτε τον οργανισμό και το ανοσιακό σας σύστημα από σημαντικά θρεπτικά στοιχεία.

10. Γνωρίστε τα βότανα

Πολλοί άνθρωποι καταναλώνουν βότανα για να βελτιώσουν τη γενική τους υγεία. Βότανα που ίσως ευνοούν το ανοσοποιητικό είναι το σκόρδο και το τζίνσενγκ, αλλά και άλλα τρόφιμα όπως τα προβιοτικά. 

11. Ασκηθείτε, κάνει καλό

Ένας απλός τρόπος για την ενδυνάμωση τους ανοσοποιητικού είναι η άσκηση.  Η τακτική άσκηση μπορεί να μειώσει το στρες και τον κίνδυνο ανάπτυξης οστεοπόρωσης, καρδιακών παθήσεων και κάποιων τύπων καρκίνου. Τα μεγαλύτερα οφέλη έρχονται όταν ασκούμαστε με μέτρια ένταση μερικές φορές την εβδομάδα. Κάθε τύπος άσκησης είναι ωφέλιμος, όπως το ποδήλατο, το περπάτημα, το κολύμπι κ.α.

12. Κοιμηθείτε καλά και αρκετά

Χωρίς επαρκή ύπνο, το ανοσιακό μας σύστημα ίσως υπολειτουργεί. Οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται περίπου 7-9 ώρες ύπνου κάθε νύχτα. Μπορείτε να βελτιώσετε τη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου σας κρατώντας ένα σταθερό πρόγραμμα, κάνοντας γυμναστική, αποφεύγοντας την καφεΐνη και το αλκοόλ πριν την ώρα του ύπνου, χαλαρώνοντας πριν κοιμηθείτε και διατηρώντας μία άνετη θερμοκρασία στην κρεβατοκάμαρά σας.

13. Περιορίστε το αλκοόλ

Πολλοί άνθρωποι πίνουν αλκοόλ στα πλαίσια της κοινωνικής ζωής και του εορτασμού. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ όμως αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό μας σύστημα με αποτέλεσμα να αρρωσταίνουμε συχνότερα. Το μέτρο στην κατανάλωση αλκοόλ απαιτείται και για την υγεία του ανοσοποιητικού μας.

14. Κόψτε το τσιγάρο

Η υγεία του ανοσιακού μας συστήματος είναι άλλος ένας λόγος για να κόψουμε το τσιγάρο. Ακόμα και εάν καπνίζετε περιστασιακά κινδυνεύετε. Το τσιγάρο ως γνωστόν προκαλεί ποικίλα προβλήματα στην υγεία μας, όπως την αύξηση των πιθανοτήτων για καρκίνο του πνεύμονα, καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό, άσθμα κ.α.

15. Πλύντε συχνά τα χέρια σας

Ένας από τους ευκολότερους τρόπους να βοηθήσουμε το ανοσιακό μας σύστημα να εμποδίσει την ανάπτυξη ασθενειών είναι η τακτική πλύση των χεριών. Είναι επίσης και ένας από τους καλύτερους τρόπους για να μείνουμε εμείς και οι γύρω μας υγιείς. Σιγουρευτείτε ότι χρησιμοποιείτε σαπούνι και καθαρό, τρεχούμενο νερό και πλύνετε τα χέρια σας για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα κάθε φορά. Εάν δεν έχετε πρόσβαση σε σαπούνι και νερό, χρησιμοποιήστε ένα απολυμαντικό χεριών με τουλάχιστον 60% περιεκτικότητα σε αλκοόλη.

Το «Καταπληκτικό Ανοσιακό μας Σύστημα», όπως αναφέρεται και στο βιβλίο που κυκλοφόρησε από την Ελληνική Εταιρεία Ανοσολογίας, μας προστατεύει από χιλιάδες μικρόβια που βρίσκονται γύρω μας και μπορούν να εκδηλώσουν ασθένεια. Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να μάθετε τα πάντα για το Ανοσιακό Σύστημα, σε εκλαϊκευμένη γλώσσα και με παραστατική εικονογράφηση, που επιτρέπει στον καθένα, από τα παιδιά μέχρι και τους ενήλικές, να γνωρίσει τους τρόπους με τους οποίους το Ανοσιακό Σύστημα μας προστατεύει και την ποιότητα ζωής που μας εξασφαλίζει. 

Πηγές: 
Ελληνική Εταιρεία Ανοσολογίας, 
webmd.com

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η ηπατίτιδα; Βασικές Πληροφορίες για τις Ιογενείς Ηπατίτιδες
• Τι σημαίνει να έχεις ηπατίτιδα C, πόσο επικίνδυνο είναι και τι μπορεί να κάνεις
• Σε ποιες παθήσεις αυξάνεται και σε ποιες μειώνεται η αλκαλική φωσφατάση; Πόσο σημαντική είναι η παρακολούθησή της;
• Οι αυξημένες τιμές τρανσαμινασών, στις εξετάσεις αίματος, τι μπορεί να σημαίνει; Τι πρέπει να κάνουμε;

Έχετε δει τα λευκά ίχνη των αεροπλάνων; Μας ψεκάζουν; Τι είναι τα contrails; Τι λένε ειδικοί;

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Πολλές φορές βλέπουμε αεροπλάνα στον ουρανό που αφήνουν λευκά σύννεφα πίσω τους. Είναι πολλοί αυτοί που πιστεύουν ότι μας ψεκάζουν. Είναι όμως έτσι και τι μπορεί να προκαλεί τα λευκά σύννεφα πίσω από τα αεροπλάνα;

Καθώς πλέον το θέμα των "αεροψεκασμών" έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις , αρκετός κόσμος πιστεύει ότι μας ψεκάζουν από ψηλά αρκετά αεροπλάνα πάνω από τον ελλαδικό χώρο και όχι μόνο. Tα λεγόμενα contrails όπως φαίνονται και στην φωτογραφία παρακάτω η αλλιώς οι ουρές που αφήνουν πίσω τους τα αεροσκάφη.

Το BBC δίνει την απάντηση σε ένα εκτενές ρεπορτάζ του, ξεκινώντας από τις αρχές του περασμένου αιώνα, όταν παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά στον ουρανό.

Οι πρώτες καταγραφές για τα ίχνη που αφήνουν τα αεροπλάνα Το 1915, περίπου 12 χρόνια μετά την πρώτη ελεγχόμενη μηχανοκίνητη πτήση στον κόσμο, ο αυστριακός φυσικός Robert Ettenreich παρακολουθούσε ένα αεροσκάφος να διασχίζει τον ουρανό στο νότιο Τιρόλο, όταν παρατήρησε κάτι: ένα μακρύ αραχνοΰφαντο σύννεφο που ακολουθούσε πίσω του.

Ο Ettenreich περιέγραψε αυτό που είδε σε μια δημοσίευση του 1919 ως «τη συμπύκνωση μιας λωρίδας αθροιστικού νέφους από τα καυσαέρια ενός αεροσκάφους», σημειώνοντας ότι ήταν ορατό για "μεγάλο" χρονικό διάστημα.

Τα αεροσκάφη είχαν αρχίσει να φθάνουν σε ύψη που ευνοούσαν τον σχηματισμό των ιχνών συμπύκνωσης (contrails). Και άλλοι άρχισαν επίσης να παρατηρούν τα σύννεφα που ακολουθούσαν πίσω από τα αεροσκάφη. Ένας λοχαγός του Ιατρικού Σώματος του αμερικανικού στρατού με ποιητική κλίση τα περιέγραψε το 1918 ως «διάφορα παράξενα και εκπληκτικά σύννεφα - μακριές, χαριτωμένες, ελικοειδείς λευκές κορδέλες». «[Ποτέ] πριν δεν είχα δει ένα αεροπλάνο να γράφει με λευκό χρώμα πάνω στη γαλάζια πλάκα του ουρανού», πρόσθεσε.

Καθώς αυτή η νεαρή αεροπορική βιομηχανία ωρίμασε, τα ίχνη αυτά έγιναν όλο και πιο συνηθισμένο θέαμα. Η εντυπωσιακή παρουσία τους έχει τραβήξει την προσοχή πολλών, μεταξύ άλλων μέσω της πίστης στη θεωρία συνωμοσίας των αεροψεκασμών (chemtrails). Ωστόσο, στην πραγματικότητα είναι οι επιπτώσεις τους στο κλίμα για τις οποίες ανησυχούν οι επιστήμονες. Τι είναι λοιπόν στην πραγματικότητα - και θα έπρεπε να τους δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή;

Μετά τις αρχικές παρατηρήσεις στις αρχές του 20ού αιώνα, η ακριβής αιτία αυτών των σύννεφων από τα αεροπλάνα παρέμεινε θέμα συζήτησης για αρκετές δεκαετίες, λέει ο Ulrich Schumann, καθηγητής ατμοσφαιρικής φυσικής στο Γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστημικής (DLR). Οι πρώτες θεωρίες πρότειναν ότι επρόκειτο για δονήσεις από τον κινητήρα του αεροπλάνου ή για επιδράσεις από ηλεκτρικά φορτία. Ορισμένοι εξέτασαν το ενδεχόμενο να οφείλονται σε υπερκορεσμένους υδρατμούς, αλλά αυτό απορρίφθηκε καθώς θεωρήθηκε ότι εκπέμπονται πολύ λίγοι υδρατμοί.

Η εξεύρεση των αιτιών των contrails δεν απασχόλησε ιδιαίτερα μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν θεωρήθηκαν για πρώτη φορά ως ζήτημα. «Κάνουν τα αεροσκάφη ορατά, μπορείτε να δείτε το ίχνος ενός ιπτάμενου αεροσκάφους», λέει ο Schumann. «Έτσι, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι στρατιωτικοί προσπάθησαν να αποφύγουν τα contrails, επειδή ήθελαν να αποφύγουν την ορατότητα των αεροσκαφών τους».

Οι πρώτες σωστές εξηγήσεις για τον τρόπο σχηματισμού τους προέκυψαν στις αρχές της δεκαετίας του 1940, και της δεκαετίας του '50 ωστόσο, με αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως κριτήριο Schmidt-Appleman που δείχνει ότι οι συνθήκες που απαιτούνται για τον σχηματισμό των contrails, εξαρτώνται από την πίεση του περιβάλλοντος, την υγρασία και την αναλογία νερού και θερμότητας που απελευθερώνεται από το αεροπλάνο.

Με λίγα λόγια, τα contrails είναι τα σύννεφα σωματιδίων πάγου σε σχήμα γραμμής που σχηματίζονται στα απόνερα των αεροσκαφών. Το μήκος τους μπορεί να κυμαίνεται από 100 μέτρα έως αρκετά χιλιόμετρα.

Για να σχηματιστούν χρειάζονται τρία πράγματα: υδρατμοί, ψυχρός αέρας και σωματίδια πάνω στα οποία μπορούν να συμπυκνωθούν οι υδρατμοί. Οι υδρατμοί παράγονται από τα αεροπλάνα καθώς το υδρογόνο στα καύσιμά τους αντιδρά με το οξυγόνο του αέρα. Σε ψυχρές συνθήκες (συνήθως κάτω από 40C) μπορεί να συμπυκνωθεί, συνήθως πάνω στα σωματίδια αιθάλης που επίσης εκπέμπονται από τους κινητήρες των αεροσκαφών, σε μια ομίχλη από σταγονίδια, τα οποία στη συνέχεια παγώνουν για να σχηματίσουν σωματίδια πάγου. Η διαδικασία μοιάζει σε γενικές γραμμές με την παγωμένη αναπνοή σε μια κρύα χειμωνιάτικη μέρα, λέει ο Schumann.

Δεν παράγουν όλα τα αεροσκάφη contrails - υπολογίζεται ότι εμφανίζονται σε περίπου 18% των πτήσεων. Ο αέρας πρέπει να είναι αρκετά ψυχρός για να παγώσει το νερό, γι' αυτό και συνήθως εμφανίζονται μόνο πάνω από ορισμένα ύψη - συνήθως 20.000 πόδια.

Ακόμα λιγότερες πτήσεις παράγουν τις πιο επίμονες contrails. Σε καθαρό, αδιαφανή αέρα, τα contrails εξαφανίζονται γρήγορα, καθώς ο ξηρός ατμοσφαιρικός αέρας κάνει τα σωματίδια πάγου να μετατρέπονται από στερεό σε αέριο. Εάν όμως η ατμόσφαιρα είναι υγρή, τα σωματίδια πάγου δεν μπορούν να υποστούν αυτή την αλλαηγή και οι σειρές μπορούν να παραμείνουν για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

«Τα ίχνη μπορεί να διαρκέσουν μόνο λίγα λεπτά αν ο περιβάλλων αέρας είναι ξηρός, αλλά όταν είναι υγρός, μπορούν να επιμείνουν και να εξαπλωθούν για να αυξήσουν τη νέφωση των cirrus», λέει ο Tim Johnson, διευθυντής της Aviation Environment Federation (AEF), μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.

Πώς επηρεάζουν το περιβάλλον;

Αυτό έχει σημασία επειδή τα contrails και η αυξημένη νέφωση παγιδεύουν τη θερμότητα που εκπέμπεται από τη Γη, οδηγώντας σε καθαρή αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη μας, προσθέτει. Αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας έρχεται να προστεθεί στην άλλη σημαντική επίπτωση των αερομεταφορών στο κλίμα - το CO2 που εκτοξεύεται σε τεράστιες ποσότητες από την εξάτμισή τους, συμβάλλοντας περίπου στο 2,5% των παγκόσμιων εκπομπών CO2. Αλλά ο αντίκτυπος των contrails στο κλίμα είναι πολύ πιο περίπλοκος από αυτόν των εν λόγω εκπομπών CO2.

Τη δεκαετία του 1960 άρχισαν να δημοσιεύονται έγγραφα που σημείωναν ότι τα contrails θα μπορούσαν να έχουν ψυκτική επίδραση στη γη, λέει ο Schumann. Αυτό συμβαίνει επειδή η λευκότητα των νεφών που προκαλούνται από τα contrails αντανακλά το ηλιακό φως μακριά από την επιφάνεια της Γης κατά τη διάρκεια της ημέρας, με παρόμοιο τρόπο με τα φυσικά σύννεφα cirrus, τα οποία αποτελούνται επίσης από κρυστάλλους πάγου.

Ωστόσο, οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν σύντομα ότι τα contrails μπορούν επίσης να έχουν θερμαντική επίδραση στη Γη, μέσω ενός φαινομένου «θερμοκηπίου» που συλλαμβάνει το υπέρυθρο φως. «Συλλαμβάνουν τη θερμότητα που εκπέμπεται από την επιφάνεια της Γης και εκπέμπουν μέρος της πίσω στην επιφάνεια», λέει ο Schumann. Είναι παρόμοιο με τον τρόπο με τον οποίο οι συννεφιασμένοι ουρανοί δημιουργούν θερμότερες νύχτες - τα σύννεφα από πάνω αιχμαλωτίζουν μέρος της εξερχόμενης θερμότητας, αν και τα contrails δεν είναι αρκετά μεγάλα ώστε να προκαλέσουν αλλαγές του καιρού στο έδαφος.

Ανάλογα με τις ακριβείς συνθήκες, το ένα ή το άλλο από αυτά τα αντίθετα αποτελέσματα μπορεί να επικρατήσει. Για παράδειγμα, τα contrails που σχηματίζονται πάνω από ένα χιονισμένο τοπίο δεν οδηγούν σε πρόσθετη ψύξη από την ανάκλαση του ηλιακού φωτός, επειδή η επιφάνεια είναι ήδη λευκή και ανακλαστική. Τα contrails θερμαίνουν επίσης περισσότερο τη νύχτα, επειδή δεν φτάνει ηλιακή ακτινοβολία να αντανακλάται από αυτά, οπότε παίζει ρόλο μόνο το φαινόμενο της θέρμανσης.

Μαζί με τη δυσκολία κατανόησης των ακριβών ατμοσφαιρικών συνθηκών στις οποίες σχηματίζονται τα contrails, και το δύσκολο να διαφοροποιηθούν από τα φυσικά σύννεφα cirrus όταν εξαπλωθούν στον ουρανό, όλα αυτά καθιστούν περίπλοκο τον καθορισμό σαφών αριθμών σχετικά με τον αντίκτυπο των contrails στο κλίμα.

Ωστόσο, η σημερινή αντίληψη είναι ότι «κατά μέσο όρο σε όλες τις χώρες σε όλο τον κόσμο, σε πάνω από ένα χρόνο, τα contrails θερμαίνονται», λέει ο Schumann. Η τελευταία σημαντική εργασία σχετικά με τις κλιματικές επιπτώσεις των contrails, που δημοσιεύθηκε το 2020, εκτιμά ότι οι επιπτώσεις των αερομεταφορών εκτός του CO2 - στις οποίες κυριαρχούν οι contrails - οδηγούν σε τριπλασιασμό της «ακτινοβολίας» που προκαλούν μόνο οι εκπομπές CO2.

Κατά κάποιον τρόπο είναι μια δύσκολη σύγκριση, επειδή οι θερμαντικές επιδράσεις των contrails και του CO2 συμβαίνουν σε πολύ διαφορετικά χρονοδιαγράμματα. «Τα contrails έχουν μια πολύ ισχυρή προωθητική επίδραση, πολύ ισχυρότερη από το CO2. Αλλά τα contrails είναι βραχύβια, εξαφανίζονται μετά από μια ώρα περίπου. Ενώ το CO2 ζει πολύ καιρό, μπορεί να ζήσει για 100 χρόνια», λέει ο Schumann. Παρ' όλα αυτά, οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι η θερμοπαραγωγική επίδραση των σύννεφων contrail θα μπορούσε να τριπλασιαστεί μέχρι το 2050, αν δεν ληφθούν μέτρα.

Τα καλά νέα είναι ότι αυτό θα μπορούσε στην πραγματικότητα να είναι ένα αρκετά απλό πράγμα για να αντιμετωπιστεί. Οι ερευνητές έδειξαν ότι μόλις το 2,2% των πτήσεων συμβάλλει στο 80% αυτής της πίεσης, και ότι σχετικά μικρές προσαρμογές στα ύψη αυτών των πτήσεων -με μικρό κόστος καυσίμων- θα μπορούσαν να μειώσουν σε τεράστιο βαθμό τη θερμαντική επίδραση των contrails. Ο σχηματισμός contrail μπορεί επίσης να μειωθεί με τη μείωση της ποσότητας των σωματιδίων αιθάλης που εκπέμπονται από τις πτήσεις, όπως έδειξαν οι έρευνες, καθώς αυτά παρέχουν τους πυρήνες για το σχηματισμό κρυστάλλων πάγου.

Η αποφυγή πτήσεων μέσω πολύ υγρού αέρα, όπου μπορούν να σχηματιστούν επίμονα contrails, είναι το πιο σημαντικό μέτρο εδώ, λέει ο Schumann, πετώντας πάνω, κάτω ή γύρω από αυτές τις περιοχές. Για να διευκολυνθεί αυτό, ωστόσο, απαιτούνται καλύτερες καιρικές προβλέψεις, λέει. «Οι μετεωρολογικές προβλέψεις που έχουμε σήμερα δεν είναι αρκετά ακριβείς για τον σκοπό αυτό».

Σε μια επιστολή στο περιοδικό Nature πέρυσι, δύο ερευνητές υποστήριξαν ότι η προσαρμογή των υψομέτρων πτήσης για την ελαχιστοποίηση του σχηματισμού contrail θα μπορούσε να είναι ένα από τα πιο οικονομικά αποδοτικά μέτρα για το κλίμα. Υπολόγισαν ότι η αποτροπή των πιο επιζήμιων contrails θα κόστιζε 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως, με όφελος που αξίζει πάνω από 1.000 φορές το ποσό αυτό.

Οι θεωρίες συνωμοσίας περί ψεκασμών

Ωστόσο, ενώ οι κυβερνήσεις αναγνωρίζουν τις κλιματικές προκλήσεις που θέτουν τα contrails, μέχρι σήμερα έχει υπάρξει ελάχιστη πολιτική δράση, λέει ο Johnson. «Οι κλιματικοί στόχοι που έχουν τεθεί για τον τομέα από τη βιομηχανία, τις χώρες και τα Ηνωμένα Έθνη, όλοι αφορούν μόνο τις εκπομπές CO2. Η συζήτηση γύρω από την επιστημονική αβεβαιότητα και τις κατάλληλες μετρήσεις αναφέρεται συχνά ως λόγος για την εστίαση σε περισσότερη έρευνα και όχι σε δράση».

Παρά τις επιπλοκές, οι επιπτώσεις της θέρμανσης και της ψύξης από τα contrails είναι καθιερωμένη επιστήμη. Ωστόσο, αυτές οι αραχνοΰφαντες γραμμές που αιωρούνται από πάνω μας στον ουρανό, έχουν επίσης εμπνεύσει μια θεωρία που σε μεγάλο βαθμό δεν υποστηρίζεται από την επιστήμη: ότι πρόκειται για ίχνη τοξικών χημικών ουσιών που ψεκάζονται κακόβουλα στην ατμόσφαιρα από δεκάδες χιλιάδες εμπορικά αεροσκάφη.

«Οι άνθρωποι που πιστεύουν στη συνωμοσία των chemtrails πιστεύουν ότι τα contrails ψεκάζονται σκόπιμα για κακούς σκοπούς», λέει η Amy Bruckman, ερευνήτρια κοινωνικής πληροφορικής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Τζόρτζια, η οποία πέρυσι συνέγραψε μια εργασία που εξέταζε πώς αυτοί που πιστεύουν στη συνωμοσία των chemtrails κατέληξαν σε αυτή την πεποίθηση. «Έχουν διαφορετικές απόψεις για το ποιοι είναι αυτοί οι σκοποί. Κάποιοι πιστεύουν ότι πρόκειται για έλεγχο του πληθυσμού ή για έλεγχο του νου. […] Ορισμένοι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα προβλήματα υγείας τους προκαλούνται από τον ψεκασμό».

Η συνωμοσία των chemtrails είναι μια εκπληκτικά διαδεδομένη πεποίθηση. Μια δημοσκόπηση του 2016 διαπίστωσε ότι το 10% των Αμερικανών θεωρεί τη συνωμοσία των chemtrails "απολύτως αληθινή", ενώ ένα επιπλέον 20-30% τη θεωρεί "κάπως" αληθινή. Η πεποίθηση αυτή δεν διαιρέθηκε από κομματικές γραμμές, και σε αντίθεση με ορισμένες άλλες θεωρίες συνωμοσίας, τα chemtrails φαίνεται να τα πιστεύουν εξίσου άνδρες και γυναίκες, λέει ο Bruckman.

Στην Ελλάδα το παραπάνω ποσοστό είναι υπερπολλαπλάσιο. Είχε βρεθεί ότι έφτανε το 70%.

Συχνά συνδέεται με την ανησυχία ότι κυβερνήσεις ή εταιρείες εφαρμόζουν μυστική, μεγάλης κλίμακας τροποποίηση του καιρού. Περίπου το 61% των αγγλόφωνων αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με τη γεωμηχανική μεταξύ 2008 και 2017 συνδέονταν με τη συνωμοσία των chemtrails. Οι υποστηρικτές της ηλιακής γεωμηχανικής έχουν παραπονεθεί ότι η συνωμοσία των chemtrails είναι τόσο τεράστια που έχει εμποδίσει την πραγματική δημόσια διαβούλευση σχετικά με την ηλιακή γεωμηχανική.

Η θεωρία συνωμοσίας των chemtrails ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990, αλλά είχε ένα ξέσπασμα στις αρχές της δεκαετίας του 2000, καθώς εξαπλώθηκε στο διαδίκτυο. «Ξαφνικά το 2001 πολλοί άνθρωποι μίλησαν για chemtrails, ήταν μια ξαφνική εμφάνιση», λέει ο Schumann. Σημειώνει ότι η συνωμοσία των chemtrails είναι «εντελώς παράλογη»- το ινστιτούτο του μετρά τις εκπομπές πίσω από τα αεροσκάφη και δεν έχει βρει κανένα τεχνητό χημικό είδος. «Είναι όλα πράγματα τα οποία θα μπορούσατε εύκολα να καταλάβετε από την καύση της κηροζίνης. Δεν υπάρχει καμία απολύτως απόδειξη ότι υπάρχουν chemtrails».

Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά απορρίπτονται τακτικά από τους θεωρητικούς της συνωμοσίας. Σε έναν συνάδελφο του Schumann που ανέφερε την εργασία του σε έναν πιστό των chemtrail, του είπσν αμέσως ότι ο Schumann είναι ένας «επινοημένος επιστήμονας» που δεν υπάρχει, λέει.

Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί για περισσότερο από έναν αιώνα τώρα, οι άνθρωποι προβληματίζονται για την επίδραση αυτών των λεπτών, τεχνητών γραμμών στον ουρανό. 

Η πραγματική ανάγκη τώρα, όμως, είναι να επικεντρωθούμε στην καλύτερη κατανόηση - και στη λήψη μέτρων - των κλιματικών τους επιπτώσεων. 

 Στην μετεωρολογία υπάρχουν ψεκασμοί σποράς νεφών για να σημειωθούν ή να αποφευχθούν ισχυρές βροχές και καταιγίδες , μπορεί να υπάρξει και μερικός έλεγχος του καιρού, υπάρχουν τρόποι ψεκασμού για διάφορα είδη εντόμων ακόμα και στην Ελλάδα το καλοκαίρι αλλά σε καμία περίπτωση αυτά που αφήνουν από πίσω τους τα αεροσκάφη δεν είναι ψεκασμοί . Γι'αυτούς που αναρωτιούνται οτι δεν υπήρχαν παλιά , υπήρχαν βεβαίως απλώς ο κόσμος δεν ασχολιόταν τότε, δεν υπήρχε η σημερινή τεχνολογική πρόοδος που πλέον ο καθένας γράφει μια είδηση χωρίς καμία τεκμηρίωση και γίνεται γνωστός από μια ακόμα θεωρία συνωμοσίας που έχει βγάλει από το μυαλό του.

Πηγή BBC

Διαβάστε επίσης

Cloud-seeding (τεχνητή βροχή). Εντυπωσιακό σύστημα στο Ντουμπάι καταπολεμά τον καύσωνα και φέρνει βροχή (video)

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας, 25 Απριλίου.

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr iatrikanea

Η 25η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας. 

Η ελονοσία είναι λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από ένα γένος πλασμώδιου που αρχικά ονομάστηκε πλασμώδιο του Λαβεράν, από τον Γάλλο στρατιωτικό ιατρό Σαρλ Λουί Λαβεράν, που παρατήρησε πρώτος το 1880 την παρουσία αυτών των παρασίτων στο αίμα ασθενών που πέθαναν από ελονοσία. 

Μεταδίδεται στον άνθρωπο από το θηλυκό κουνούπι του είδους Ανωφελές (Anopheles). Το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις έλος και νόσος, καθώς είχε παρατηρηθεί ότι η νόσος ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη γύρω από ελώδεις περιοχές. Διεθνώς αποκαλείται malaria (από τις ιταλικές λέξεις: mal + aria = κακός αέρας) από την πεποίθηση που επικρατούσε κάποτε ότι η ασθένεια προκαλούταν από τον «κακό αέρα» κοντά στα έλη. Υπάρχουν 4 τύποι πλασμωδίων. Η πλειονότητα των περιπτώσεων μαλάριας οφείλονται στο πλασμώδιο falciparum που είναι το πιο επικίνδυνο και θανατηφόρο. 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 300 - 500 εκατομμύρια άτομα προσβάλλονται κάθε χρόνο, εκ των οποίων τα περισσότερα είναι παιδιά κάτω των 5 ετών, ενώ καταγράφονται πάνω από 1 εκατομμύριο θάνατοι λόγω της ελονοσίας. Η νόσος ενδημεί σε περισσότερες από 100 χώρες. Οι κλιματολογικές συνθήκες επηρεάζουν τη γεωγραφική και εποχική κατανομή της νόσου. Σε πολλές τροπικές περιοχές η νόσος μεταδίδεται όλο το έτος, ενώ στις εύκρατες περιοχές η μετάδοση σχεδόν διακόπτεται κατά τους ψυχρούς μήνες. Κατά τη διάρκεια της εποχικής έξαρσης της νόσου και κυρίως στις ενδημικές περιοχές και σε υψόμετρο κάτω των 1500 - 2000 μέτρων, ο κίνδυνος είναι υψηλός. Σε μεγαλύτερο υψόμετρο τα κουνούπια που μεταδίδουν τη νόσο δεν επιβιώνουν.

Το 1975, η Ευρώπη ανακηρύχθηκε ελεύθερη ελονοσίας, αλλά αργότερα η νόσος επανεμφανίσθη στον Καύκασο, σε χώρες της κεντρικής Ασίας και της Ρωσίας.

Η Ελλάδα ήταν ενδημική για την ελονοσία χώρα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘60. Από το 1946 έως το 1960 εφαρμόστηκε εντατικό Εθνικό Πρόγραμμα Εκρίζωσης της νόσου. Η Ελλάδα θεωρείται «χώρα ελεύθερη ελονοσίας» από το 1974. 

Στην Ελλάδα το 2018 δηλώθηκαν 54 κρούσματα ελονοσίας εκ των οποίων τα 44 ήταν εισαγόμενα (34 κρούσματα αφορούσαν μετανάστες από ενδημικές χώρες και 10 κρούσματα αφορούσαν ταξιδιώτες σε ενδημικές χώρες).

Στον Πίνακα που ακολουθεί απεικονίζεται ο αριθμός των δηλωθέντων κρουσμάτων ελονοσίας ανά επιδημιολογική κατάταξη και έτος, τα τελευταία έτη

Πίνακας: Κρούσματα ελονοσίας ανά επιδημιολογική κατάταξη κρούσματος (εισαγόμενο, με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης) και έτος νόσησης1 (για τα εισαγόμενα) ή εκτιμώμενης προσβολής (για τα εγχώρια), Ελλάδα, 2009 – 20202.

Έτος νόσησης/ προσβολής	Κατάταξη κρούσματος
	Εισαγόμενα κρούσματα	Κρούσματα με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης3
2009	44	7
2010	40	4
2011	54	42
2012	73	20
2013	22	3
2014	38	0
2015	79	8
2016	111	6
2017	100	7
2018	44	11
2019	38	1
2020	21	2

1. Κρούσματα στα οποία δεν καταγράφηκε η πληροφορία αυτή, κατατάχθηκαν με βάση το έτος νοσηλείας ή δήλωσης.
2. Δεν συμπεριλαμβάνονται γνωστές, καταγεγραμμένες υποτροπές κρουσμάτων, δύο εγχώρια κρούσματα από malariae (περίοδος 2012), που αποδόθηκαν σε προηγούμενες περιόδους μετάδοσης, και τρία κρούσματα ελονοσίας άγνωστης κατάταξης (δύο το 2016 και ένα το 2018).
3. Πρόκειται για κρούσματα P.vivax ελονοσίας, εκτός από δύο κρούσματα P.falciparum (ένα το 2017 και ένα το 2020).

Θεωρείται υπαρκτός ο κίνδυνος εγχώριας μετάδοσης ελονοσίας και άλλων επικίνδυνων ασθενειών σε ευάλωτες περιοχές που υποδέχονται ή φιλοξενούν μετανάστες – πρόσφυγες από ενδημικές χώρες. Γι'αυτό απαιτούνται έγκαιρα να γίνουν ψεκασμοί και να ληφθούν τα μέτρα πρόληψης, ιδιαίτερα στα διάφορα σημεία που στεγάζονται μετανάστες - πρόσφυγες.

Η έγκαιρη ανίχνευση και κατάλληλη θεραπεία των κρουσμάτων ελονοσίας σε συνδυασμό με την προστασία από τα κουνούπια και την έγκαιρη εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής της Δημόσιας Υγείας για την αντιμετώπιση της ελονοσίας και την αποτροπή της περαιτέρω διασποράς και επανεγκατάστασης της νόσου στην Ελλάδα.

To ενέσιμο εμβόλιο που ανέπτυξε η βρετανική GlaxoSmithKline, με την ονομασία RTS,S ή Mosquirix, είναι το πρώτο που λαμβάνει έγκριση κατά της ελονοσίας, αν και δείχνει να μειώνει μόνο κατά 40% τον κίνδυνο μόλυνσης σε βρέφη 5 έως 17 μηνών.

Πρέπει επίσης να χορηγείται σε τέσσερις δόσεις, κάτι που ίσως δυσχεράνει τη χρήση του σε χώρες με ελλιπείς υποδομές υγείας.

Ο ΠΟΥ έκρινε απαραίτητη την πιλοτική φάση της διάθεσης προκειμένου να αποφασίσει αν θα εντάξει το Mosquirix στα συνιστώμενα μέτρα πρόληψης κατά της μαλάριας -το βασικότερο από τα οποία είναι οι κουνουπιέρες ψεκασμένες με εντομοκτόνο.

Διαβάστε επίσης

• Η ελονοσία υπάρχει ακόμα. Η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης.
• Ο κύκλος ζωής του Πλασμώδιου της ελονοσίας σε video
• Κίνδυνος για τη Δημόσια υγεία από τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων και των μεταναστών
• Λίγα λόγια για τις σκνίπες και τα κουνούπια και πώς αντιμετωπίζεται, το τσίμπημα τους, φαρμακευτικά ή με φυσικό τρόπο
• Ενοχλητικά έντομα - Επώδυνα τσιμπήματα
• Τα κουνούπια προτιμούν τους ανθρώπους με χοληστερίνη και ουρικό οξύ
• H Κλιματική αλλαγή φέρνει στην χώρα μας επιδημίες από σοβαρές ασθένειες που είτε είχαμε ξεχάσει, είτε δεν είχαμε ποτέ παλαιότερα.